دندان ها انواع مختلفی دارند
با توجه به موقعیت آن، شکل ظاهرى و شكل ریشه، اسامی و کارکرد آنها متفاوت است.
دندان های قدامی یا پیشین معمولا تک ریشه هستند و برای گاز زدن یا بریدن استفاده می شوند .
دندان های خلفی چند ریشه هستند و برای جویدن و خرد کردن استفاده می شوند. برخی از دندانها ریشه اضافی دارند.
ساختار دندان از بخش‌های مختلف تشکیل‌شده است:
مینا enamel، عاج dentin و پالپ. مينامحكم ترين ساختار بدن مى باشد.
اما اسيد ناشى از فعاليت باكترى ها اين ساختار محكم را دچار تجزيه شيميايى مى كند، و دندان دچار پوسيدگى مى شود.
از دندان‌های خود به‌خوبی مراقبت کنید و در صورت مشاهده علائم بیماری حتماً آنها را جدی بگیرید.
لایه زیر مینای دندان، عاج نامیده می شود.
عاج دندان قسمت حساس دندان است و وقتی پوسیدگی به عاج می رسد
حساسیت به سرما، گرما و شیرینی شروع می شود.
داخلی ترین لایه دندان پالپ است که حاوی عروق و اعصاب فراوان است.
وقتی پوسیدگی به پابپ می رسد، اغلب موارد درد شدیدی همراه دارد.
ساختار دندان :
انواع دندان
دندانها به دو دسته اصلی دندان شیری و دندان دائمی تقسيم مى شوند.
1- دندان شیری
تعداد دندان شیری 20 عدد هست؛ و از دوران جنینی تشكيل آن آغاز مى شود.
در سن 6 ماهگی اولین دندان شيرى شروع به رويش می‌کند.
از 6 تا 12 سالگی کم‌کم دندان‌های شیری جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند.
اولين دندان دايمى در سن شش سالگى پشت آخرين دندان شيرى رويش پيدا مى كند. بدون اينكه دندان شيرى افتاده باشد.
انواع دندان شیری:
دندان پیشین
دندان نیش
دندان‌های آسیا
هر فک شامل 10 دندان هست.
4 دندان پیشین
2 دندان نیش
4 دندان آسیا.
2- دندان دائمی
دندان دائمی 32 عدد هست. رویش آنها از 5 تا 7 سالگی آغازشده و تا سن هفده تا بیست‌وسه سالگی کامل می‌شود.
ساختمان دندان ها به چهار نوع تقسیم می‌شود:
1- دندان پیشین (Incisors)
2- دندان نیش (Canines)
3- دندان‌های آسیاى کوچک (Premolars) و دندان آسیاى بزرگ (molars)
4- دندان عقل
دندان عقل دندان آسیای سوم است که در انتهای فک واقع‌شده است.
در برخی از موارد دندان عقل در فک پنهان می‌شود؛ که با توجه به نظر دندان‌پزشک اگر مشکل‌ساز باشد باید خارج شود.
دندان عقل مى تواند باعث نامرتب شدن دندان ها در ناحيه قدامى فك پايين شود.
بخش‌های مختلف آناتومی دندانها
ساختار دندان به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود:
1- تاج دندان (crown)
2- گردن (cervix)
3- ریشه دندان (root)
بخش‌های مختلف دندان
ساختار دندان : تاج دندان
در اطراف دندان بخش‌هایی مانند لثه و استخوان وجود دارد.
لثه و استخوان اطراف دندان را در جای خود نگه می دارند.
در صورت بروز بیماری لثه و تحلیل لثه و استخوان، دندان در جای خود لق می شود.
تاج در بالای لثه قرار دارد و به رنگ سفید هست.
قسمتی که در استخوان فک قرار دارد ریشه نامیده می‌شود. رنگ ريشه نسبت به تاج دندان زردتر است.
قسمت تاج ساختار دندان سه لایه وجود دارد:
1- مینا (enamel) که سخت‌ترین عضو بدن هست و 99 درصد آن را مواد معدنی تشکیل داده است. ميناى دندان خارجى ترين لايه دندان است.
2- عاج (dentin) داراى سلول هاى زنده است .سلول‌های سازنده عاج بسیار شبیه به سلول‌های استخوانی می‌باشند. عاج دندان زير مينا قرار دارد.
3- پالپ يا مغزكه در مركز دندان قرار گرفته است.
پالپ
در پالپ دندان رگ‌های خونی و بافت عصبى وجود دارد.
يعنى در اصل جنس پالپ دندان از بافت همبندى است.
پالپ ناحيه تاجى در درمان هاى اورژانسى درد دندان، برداشته مى شود. به اين كار پالپوتومى مى گويند.
سمنتوم (cementom) لایه‌ای است که ریشه را می‌پوشاند.
CEJ یا cement enamel junction محل اتصال مینا و سمان ریشه را می‌گویند.
اپکس (Apex) انتهای ریشه که حالت مخروطی دارد هست.
فورکا یا فورکاشن (furcation) محل انشعاب ریشه‌ها در دندان‌های چند ریشه‌ای هست.
کاسپ (cusp) برجستگی‌های هرمی شکل روی دندان که به‌عنوان قسمت برنده سطح دندان‌های جونده (دندان‌های عقبی که شامل آسیاب‌ها هستند) هست.
در انتهای ریشه دندان سوراخى وجود دارد كه محل ورود عروق و اعصاب به داخل كانال ريشه مى باشد.
ساختار اجزای مختلف اطراف دندانها
در اطراف ساختار دندان ها بافت‌ها و قسمت‌هایی وجود دارند که شناخت ساختار آنها و رعایت اصول بهداشتی در مورد آنها به حفظ و نگهداری دندانها کمک می‌کند. اطراف دندان از استخوان پوشانده شده است.
ساختار دندان ها توسط استخوان آلوئول و لثه در برگرفته شده اند.
در صورت از دست رفتن لثه و استخوان آلوئول در اثر التهاب ناشى از عدم رعايت بهداشت، دندان در جاى خود دچار لقى مى شود. لثه و استخوان آلوئول بافت هايى هستند كه در صورتى كه دچار تحليل شوند، ريشه دندان در حفره دهان عريان مى شود و اين آغازگر مشكلات عديده بعدى مى باشد.
بدون نظر